top of page
GÖRGÜLÜ OLMAK
“Ey İman edenler, ev sahibinden izin almadıkça ve onlara selam verip yakınlık kurmadıkça birinin evine girmeyin.” (Nur suresi, 27.ayet)
Günlük yaşamda, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinde uymaları gereken nezaket kurallarına görgü kuralları denir. İnsanlar, bu kuralları aile büyüklerinden, okuldan ve çevreden öğrenirler. Ahlak kuralları gibi görgü kurallarının da denetleyicisi toplum vicdanıdır.
Görgü kurallarının oluşmasında dinin etkisi var mıdır?
İslam dini bizlerden toplumsal ilişkilere dikkat etmemizi, görgü kurallarına uymamızı, nezaketli olmamızı ister. Kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’de bizlere görgü kuralları konusunda duyarlı olmayı öğütleyen birçok ayet bulunur.Örneğin insanlarla selamlaşmak bir görgü kuralıdır. Yüce Allah selamlaşmayla ilgili bir ayette bizlere şöyle bir öğüt verir: “Size bir selam verildiği zaman ondan daha güzeliyle veya aynı selamla karşılık verin...”(Nisa,4/86) Sevgili Peygamberimiz de birçok hadisinde bizleri görgülü olmaya teşvik etmiştir.O,insan-
lara karşı her zaman tatlı dilli, güler yüzlü, anlayışlı ve hoşgörülü olmuştur. Küçük büyük, kadın erkek kim olursa olsun yolda karşılaştığı kişilere selam vermiş, onların hâl ve hatırlarını sormuştur. Peygamberimiz (s.a.v.) aile içerisinde, misafirlikte, yolculukta, görüşmelerde vb. her ortamda her zaman görgülü olmuştur.
Hz. Muhammed (s.a.v.) ile görüşen, konuşan her insan kendisine değer verildiğini hissetmiştir. Sevgili Peygamberimiz, küçük ya da büyük kim olursa olsun her insana saygılı davranmıştır. İnsanlara selam vermekle ilgili bir hadisinde, “Selam, kelamdan (sözden) önce gelir.” (Tirmizi, İsti'zan, 11) buyurmuştur. Böylece o, bizlere bir görgü kuralı olan selamlaşmaya önem vermeyi öğütlemiştir. Peygamberimiz bu konuyla ilgili başka bir hadisinde de “Bir kimsenin, müsaadelerini almaksızın iki kişinin arasına girip oturması doğru değildir.” (Tirmizi, Edeb, 11) buyurmuştur. Bütün bunlar görgülü olmanın, görgü kurallarına uymanın hem dinî hem de ahlaki bir sorumluluk olduğunu göstermektedir.
BİLGİ KUTUSU
Görgü kuralları toplumdan topluma değişebilir.Bu kurallar, kaynağını genellikle din ve ahlaktan alır. Toplumlar inandıkları din, benimsedikleri ahlak ve değerler çerçevesinde kendi görgü kurallarını oluşturur.Görgü kurallarına uymayanlar her toplumda kınanır ve ayıplanır.Hatta zaman zaman dışlanır. Görgü kurallarına uymak başkalarıyla iyi ilişkiler kurulmasına
katkıda bulunur. Toplumsal ilişkilerin sağlıklı yürümesine yardımcı olur. İnsanların birbirine yakınlaşmasını sağlar, aralarındaki saygı, sevgi, dostluk ve kardeşlik duygularını geliştirir.
Giyim kuşamdan sofraya, misafirlikten telefon görüşmesine, yolculuktan kutlamalara kadar hayatın her alanında uyulması gereken görgü kuralları vardır. Karşılaştığımız bir tanıdığa selam vermek, sabah karşılaştığımız komşumuza “günaydın” demek, otobüste yüksek sesle konuşmamak birer görgü kuralıdır. Konuşan bir kişinin sözünü kesmemek, ağzımızda lokma varken konuşmamak, toplu taşıma araçlarında büyüklere yer vermek de görgü kurallarımızdandır. Toplumsal hayatta bunlar dışında daha pek çok görgü kuralı vardır.
Ahlaklı olmak hem birey hem de toplum için son derece önemlidir. Güzel ahlaklı, dürüst bir insan toplumda sevilir ve saygı görür. Güzel ahlaklı bir insanda bulunması gereken temel özelliklerden biri de görgülü olmak ve görgü kurallarına uymaktır.
Görgü kurallarına uymamak aynı zamanda diğer insanların, canlıların haklarını gözetmemek demektir. Çevreyi rahatsız edecek
şekilde bağırıp çağırmak, yüksek sesle satış yapmak veya müzik dinlemek, çöpleri insanları rahatsız edecek yerlere koymak ve zararlı atıklarla sağlığı tehlikeye sokmak, hava, su ve görüntü kirliliğine neden olmak, hem görgüsüzlük hem de sakınmamız gereken davranışlardandır.
ETKİNLİK
Aşağıda verilenleri de dikkate alarak görgü kurallarıyla ilgili örnekler yazınız.
Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak ..........................................................
........................................................................................ Yerlere tükürmemek
............................................................ ............................................................
Misafirliğe, ev sahibine haber verip izin alarak gitmek ..................................
................................................................. Konuşan kişinin sözünü kesmemek
bottom of page